Piše: Prof.dr Reuf Karabeg, Poliklinika Karabeg Sarajevo
Prof. dr. Reuf Karabeg je specijalista opšte hirurgije, plastične, rekonstruktivne i estetske hirurgije.
Član sljedećih Udruženja svijeta:
• ASPS – Američko udruženje plastičnih i estetskih hirurga
• ISAPS – Međunarodno udruženje estetskih i plastičnih hirurga
• EXCO – Evropsko udruženje plastičnih, rekonstruktivnih i estetskih hirurga, (član Izvršnog komiteta)
• BAFPRAS – Balkansko udruženje plastičnih, rekonstruktivnih i estetskih hirurga
• UPREHBIH – Udruženje plastičnih, rekonstruktivnih i estetskih hirurga u Bosni i Hercegovini (Predsjednik Udruženja)
• ICOPLAST – Međunarodna krovna konfederacija udruženja za plastičnu hirurgiju (Nacionalni predstavnik)
Redoviti profesor hirurgije sa radnim mjestom – Hirurška poliklinika ,,Karabeg’’ Sarajevo.
Obično sam ,pišući ili govoreći za elektronske ili printane medije , započinjao tekstove o operacijama nosa sa riječju estetska(pa nakon toga funkcionalna) a u ovom članku počinjem sa funkcionalna. Razloga je puno što će biti razumljivo nakon čitanja teksta.
Najmlađi pacijent je imao 8 godina a najstariji 66 godina
Na pisanje ovoga članka me potaknula operacija kod djeteta od 8 godina koju sam napravio prije više godina a nedavno mi je bio na kontroli.
Zašto je urađena operacija nosa kod tako malog djeteta a nakon pada i loma nosa sa posljedičnom nemogućnošću disanja na nos ?Trauma je dovela do blokiranja protoka zraka kroz nos, dijete je disalo samo na usta. Uveče se djetetu sušilo grlo zbog disanja na otvorena usta , imalo je česte upale nosne sluznice ali i krajnika,bronhitisa i sl.
Primao je injekcije,pio antibiotike,veoma često,ponavljajuće.Drugi problem djeteta je bio tako teško deformiran (estetski) nos da ga je okolina zadirkivala.U dogovoru sa roditeljima, mi smo nos operirali,prije svega zbog teškog disanja.Takođe ,i zbog estetskog rezultata.Presretni smo, da nakon više godina nakon operacije, dijete dobro diše i nos je jako lijep.Pratićemo sve i sačekamo 16 godina i možda nešto i korigiramo.Dijete nema više upala grla i respiratornih puteva, socijalni život je sasvim uredan.
Šta je bilo kod drugog pacijenta ,koji je imao 66 godina? Isključivo nemogućnost da više tolerira disanje na usta -bez mogućnosti disanja na nos.. Opet teško disanje , loš socijalni život,neprihvatljiv izgled nosa.Sličan završetak kao kod djeteta-sa prelijepim osjećanjem da ste hirurg koji može pomoći svojim znanjem i iskustvom u teškim i izazovnim slučajevima . A pacijentov osjećaj zadovoljstva nakon ponovnog disanja na nos i lijepog izgleda je bio neopisiv ,samo nakon skidanja ,,gipsa’’ i vađenja tampona.A tek nakon proteklih 6 mjeseci nakon operacije kada je sve bilo još znatno bolje.
Prije
Poslije
Funkcija disanja je narušena kod većine pacijenata koji traže estetski zahvat
Većina pacijenata koji zahtijevaju estetsku operaciju nosa jednostavno traži promjenu veličine i oblika nosa.Najčešće,smanjenje veličine,djelimično određenih zona ili kompletnog nosa.Ne smije se zanemariti činjenica (osobito ne smije pacijent)da osim važne estetske i dominantno personalne karakteristike,nos predstavlja i važan organ mirisa i glavni organ disanja.
I da je funkcija disanja najčešće narušena kod većine pacijenata koji traže estetski zahvat a osobito nakon traume nosa.Što pacijent ne mora,ali hirurg bi morao da uoči i prezentira pacijentu.Rezultat je uobičajeno operacija iz estetskih ali i funkcionalnih razloga(operacija nosnoga septuma-pregrade,koja je iskrivljena ili izlomljena i otežava disanje).
Odabir pacijenata
Očigledno je za uspjeh operativnog zahvata od najvećeg značaja pravilan odabir pacijenata.
I pacijent i hirurg moraju biti više nego zadovoljni.Važno je da hirurg otkrije pacijenta sa dismorfobijom ili iskrivljenom slikom (u ogledalu) o sebi.Bez obzira na korektno urađen zahvat, veoma dobar ili čak perfektan rezultat,pacijent može biti nezadovoljan.
Čak i kad bi 10 od 10 estetskih hirurga , koji bi dali sekundarno mišljenje da je operativni zahvat dao vrhunski rezultat,da nema potrebe za novim zahvatom,da pacijent ima dobru prohodnost dišnih puteva,pacijent i dalje ,,ima svoju percepciju’’,nije uvjeren u to iako ima mišljenje 10 ljekara (može i sa 7 kontinenata) i insistira na daljoj korekciji iz samo njemu poznatih motiva i razloga
.Takve pacijente nije lako otkriti u preoperativnom razgovoru jer su inteligentni,elokventni ,simpatični a u dubini duše mogu biti frustrirani ili puni kompleksa.Slanje pacijenta psihologu često dovodi do nerazumijevanja u ordinaciji plastičnog hirurga.Može biti neugodno iskustvo i za pacijenta i hirurga.
Prije i poslije
Hirurška procedura,otvorena i zatvorena tehnika
Operaciju je teško razumjeti pošto se praktično radi ,,na slijepo’’ kod zatvorene tehnike jer nema vanjskih rezova. Kod otvorene tehnike,preglednost je besprijekorna,ali ostaje mali ožiljak na kolumeli,tj. na pregradi koja dijeli dvije nosnice. Dužina operativnog zahvata je oko 60 min kada se radi samo estetska komponenta .
Kada se radi i operativni zahvat nosne pregrade i/ili nosnih u cilju boljeg disanja- operativni zahvat traje do sat i pol.
Anestezija i hospitalizacija
Operacija se radi u opštoj anesteziji,rjeđe u kombinaciji analgosedacije i lokalne anestezije.Znamo u našoj poliklinici uraditi zahvat i u lokalnoj anesteziji,kada je pacijentu opšta anestezija rizična zbog zdravstvenog stanja ili ako istu preferira. Hospitalizacija nije neophodna. Šest sati nakon operativnog zahvata pacijentu je dozvoljeno da ide kući ali,po želji,može ostati u poliklinici 24 h ili duže.
Prije i poslije
Postoperativni tok
Tamponada nosa traje 3 dana. Imobilizacija plastičnim splintom na nosu se ima od 7 do maksimalno 10 dana i to samo u slučaju da se moraju pomjerati nosne kosti .Inače,ako se ne pomjeraju,nema nikakve imobilizacije osim flastera nekoliko dana.
Vanjskih ožiljaka nema,rijetko samo 5 mm na spoju sa gornjom usnom (kod otvorene tehnike)ali je isti ožiljak praktično nevidljiv ili veoma teško vidljiv.
Obično se konci ne skidaju nego se sami resorbuju.Izuzetak je skidanje par konaca na bazi nosa ako se koristi tzv.otvorena tehnika.
Povratak na posao ,zavisno od vrste operativnog zahvata,se očekuje nakon 7-10 dana. Ako pacijent radi online, “povratak na posao“ je praktično 8 h nakon operativnog zahvata.
Prije
Poslije
Uspjeh operacije
Uspjeh često ovisi od taktilnog i emocionalnog osjeta hirurga. Podrazumijeva trodimenzionalni koncept.Kompleksnost se sastoji u tome što je često,ponekad i nemoguće predvidjeti krajnji rezultat.Nažalost, u svijetu je procent novih operativnih zahvata nakon prve operacije oko 30 %.
Pacijentovo zadovoljstvo bi trebala biti konsekvenca operativnog zahvata kada se radi samo o jednom zahvatu ( u našoj poliklinici preko 98 % je zadovoljstvo jednim zahvatom). Kod određenog broja pacijenta potreban je dodatni operativni zahvat,najčešće minorni u lokalnoj anesteziji.
Isti zahvat se stoga mora smatrati nastavkom liječenja što se, preoperativno objasni pacijentu koji tu činjenicu shvati i prihvati.