Uspjeh često zavisi od taktilnog i emocionalnog osjeta hirurga
Operacije nosa spadaju u najteže i najčešće operacije estetske hirurgije, koja na više načina simbolizira umjetnost, nauku i praksu ove hirurške discipline (prije svega estetske hirurgije). Neohodno je (raz)otkrivanje psihoestetskog statusa pacijenta, hirurška kompetentnost za modifikaciju operativnog zahvata u skladu sa individualnom situacijom (radi se personalizirana hirurgija) i na kraju, ali i najvažnije – poboljšanje nosne i respiratorne (disajne) funkcije.
Prof. dr. Reuf Karabeg je specijalista opšte hirurgije, plastične, rekonstruktivne i estetske hirurgije, predsjednik Udruženja plastičnih, rekonstruktivnih i estetskih hirurga u BiH. Član ASPS-a (Američkog udruženja plastičnih hirurga), član ISAPS-a (jednog od najvećih strukovnih udruženja u svijetu), član i nacionalni delegat u ESPRAS-u (Evropsko udruženje plastičnih i estetskih hirurga), član BAPRAS-a (Balkanskog udruženja plastičnih i estetskih hirurga), nacionalni predstavnik u ICOPLAST-u (najveća asocijacija nacionalnih udruženja u svijetu), profesor na Medicinskom fakultetu Univerziteta u Sarajevu. Radno mjesto – Hirurška poliklinika ,,Karabeg’’ Sarajevo. Za naš časopis doktor Karabeg piše o rhinoplastici-estetskoj i funkcionalnoj operaciji nosa.
Pacijent i njegova rodbina
Pacijent i njegova rodbina su mnogo zahtjevniji danas i uopšte bolje informisani nego ikad ranije. Mnoge od informacija su pogrešno shvaćene i pacijent može biti pod lažnom impresijom. Stoga, prave informacije mora dobiti od hirurga. Pacijent vjeruje ili dolazi sa predubjeđenjem da je estetski hirurg čarobnjak, zaboravlja da je esteska hirurgija grana hirurgije, sa mogućim komplikacijama, izuzetno rijetkim. Glavna je ponovni operativni zahvat, odnosno neuspjeh operacije. U svijetu, u zavisnosti od hirurga do hirurga, ponovni zahvat je od 5-10-25%. U poliklinici ,,Karabeg’’ procenat ponovljenih operativnih zahvata je na najmanjoj mogućoj stopi, ispod 3%. Prave informacije navodimo u daljem tekstu.
Pacijenti
Većina pacijenata koji zahtjevaju estetsku operaciju nosa jednostavno traži poboljšanje veličine i oblika nosa. Najčešće, smanjenje veličine, djelimično određenih zona ili kompletnog nosa. Ne smije se zanemariti činjenica (naročito ne smije pacijent) da osim važne estetske i dominantno personalne karakteristike, nos predstavlja i važan organ mirisa i glavni organ disanja. I da je funkcija disanja najčešće narušena kod većine pacijenata koji traže estetski zahvat, a naročito nakon traume nosa. Što pacijent ne mora, ali hirurg bi morao da uoči i prezentira pacijentu. Rezultat je uobičajeno operacija iz estetskih, ali i funkcionalnih razloga (operacija nosnoga septuma – pregrade, koja je iskrivljena ili izlomljena i otežava disanje).
Odabir pacijenata
Očigledno je za uspjeh operativnog zahvata od najvećeg značaja pravilan odabir pacijenata.
Pacijent i hirurg moraju biti zadovoljni. Važno je da se otkrije pacijent sa dismorfobijom ili iskrivljenom slikom (u ogledalu) o sebi. Bez obzira na korektno urađeni zahvat, veoma dobar ili čak perfektan rezultat, pacijent može biti nezadovoljan. Čak i kad bi 10 od 10 estetskih hirurga, koji bi dali sekundarno mišljenje da je operativni zahvat dao vrhunski rezultat, da nema potrebe za novim zahvatom, da pacijent ima dobru prohodnost dišnih puteva, pacijent nije uvjeren u to i insistira na daljoj korekciji. Takve pacijente nije lako otkriti u preoperativnom razgovoru, jer su inteligentni, elokventni, simpatični, a u dubini duše mogu biti frustrirani ili puni kompleksa. Slanje pacijenta psihologu često dovodi do nerazumijevanja u ordinaciji plastičnog hirurga. Može biti neugodno iskustvo i za pacijenta i hirurga.
Hirurška procedura,otvorena i zatvorena tehnika
Operaciju je teško razumjeti pošto se praktično radi ,,na slijepo’’ kod zatvorene tehnike, jer nema vanjskih rezova. Kod otvorene tehnike, preglednost je besprijekorna, ali ostaje mali ožiljak na kolumeli tj. na pregradi koja dijeli dvije nosnice.
Dužina trajanja operativnog zahvata je oko 60 min kada se radi samo estetska komponenta, a u prosjeku 90 minuta, kada se radi i operativni zahvat nosne pregrade za „bolje disanje“.
Anestezija i hospitalizacija
Operacija se radi, obično u opštoj anesteziji, rjeđe u kombinaciji analgosedacije i lokalne anestezije. Znamo u našoj poliklinici uraditi zahvat i u lokalnoj anesteziji, kada je pacijentu opšta anestezija rizična zbog zdravstvenog stanja, ili ako istu preferira.
Hospitalizacija nije neophodna. Četiri do 6h nakon operativnog zahvata pacijentu je dozvoljeno da ide kući, ali po želji, može ostati u poliklinici 24h ili duže.
Postoperativni tok
Tamponada nosa traje 3-5 dana, zavisno radi li se i kakvog je oštećenja nosna pregrada (ispravljanje krive nosne pregrade i konsekutivno boljega disanja).
Gips ili druga vrsta imobilizacije na nosu se nosi od 7 do maksimalno 10 dana i to samo u slučaju da se moraju pomjerati nosne kosti. Inače, ako se ne pomjeraju, nema nikakve imobilizacije osim flastera 3-4 dana. Vanjskih ožiljaka nema, rijetko samo 5 mm na spoju sa gornjom usnom (kod otvorene tehnike) ali je isti praktično nevidljiv.
Operacija uobičajeno traje 60-90 minuta.
Obično se konci ne skidaju nego se sami resorbuju. Izuzetak je skidanje nekoliko konaca na bazi nosa ako se koristi tzv. otvorena tehnika.
Povratak na posao, zavisno od vrste operativnog zahvata, se očekuje nakon 7-12 dana.
Uspjeh operacije
Uspjeh često zavisi od taktilnog i emocionalnog osjeta hirurga. Podrazumijeva trodimenzionalni koncept. Kompleksnost se sastoji u tome što je često, ponekad i nemoguće, predvidjeti krajnji rezultat. Pacijentovo zadovoljstvo je uobičajena konsekvenca operativnoga zahvata. Određeni broj pacijenata zahtjeva dodatni operativni zahvat, najčešće minorni u lokalnoj anesteziji, i isti se stoga mora smatrati nastavkom liječenja, a ne komplikacijom. U poliklinici ,,Karabeg’’ procenat ponovljenih operativnih zahvata je na najmanjoj mogućoj stopi, ispod 3%. To se naravno preoperativno objasni pacijentu koji tu činjenicu shvati i prihvati.